Onze geschiedenis

De vrijmetselarij in België heeft haar wortels in het begin van de 18de eeuw. In de loop der jaren heeft ze een cruciale rol gespeeld als progressieve, filantropische en emancipatorische beweging, met name tijdens de revolutie voor de onafhankelijkheid van ons land in 1830, maar ook op het niveau van het officiële onderwijs in de jaren 1878-1884 en tijdens de strijd over ethische kwesties in de 20e eeuw.

De geschiedenis van het museum begon in 1833 toen Théodore Verhaegen, stichter van de Université Libre de Bruxelles, het eerste museum oprichtte in zijn Loge, Les Amis Philanthropes. In 1984 opperde het Grootooosten van België het idee om een onafhankelijk museum op te richten. Verschillende vrijmetselaarsloges en -jurisdicties steunden dit initiatief naar meer openheid. De vzw de Vrienden van het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij werd opgericht. In 2011 gaf ze de naam “Belgisch Museum van de Vrijmetselarij” aan de instelling en werd een permanente tentoonstelling voor het groot publiek geopend.

Het museum wil met zijn rijk patrimonium getuigen van de historische ontwikkeling, praktijken en waarden van de Belgische en internationale Vrijmetselarij, bewaren en kenbaar maken. Het museum is een plaats voor reflectie en uitwisseling. Het nodigt de bezoekers uit in de fascinerende wereld van de Vrijmetselarij, een eeuwenoud universalistisch genootschap dat nog te vaak op onbegrip stuit.

De museumcollectie

Het museum is ondergebracht op de gelijkvloerse verdieping van het prachtige Dewezhuis, een laat 18e-eeuws neoklassiek herenhuis ontworpen door Laurent-Benoît Dewez, hofarchitect van Karel van Lotharingen, gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden. De collectie van het museum illustreert de Vrijmetselarij als initiatiegenootschap, haar geschiedenis vanaf de 18e eeuw en internationale uitstraling. Voorwerpen die gebruikt werden tijdens zittingen en banketten zoals vrijmetselaarsregalia, getuigen van de symboliek die zo kenmerkend is voor de Vrijmetselarij.

Documenten, boeken, schilderijen en beeldhouwwerken vertellen over het verre en recente verleden, maar eveneens over de emancipatorische strijd waaraan de Vrijmetselarij heeft bijgedragen om zo onze samenlevingen mee vorm te geven. Bekende vrijmetselaars en hun realisaties worden er belicht. De collectie verwijst verder naar de anti-vrijmetselaarsbewegingen die onder totalitaire regimes actief waren en aan vele mannen en vrouwen het leven hebben gekost. Er zijn ook aangrijpende getuigenissen van de heldendaden die sommige vrijmetselaars hebben gesteld in naam van vrijheid, broederschap en gelijkheid, de fundamentele vrijmetselaarswaarden die zij verdedigden.

Onze organisatie

Verschillende Vrijmetselaarobediënties en Jurisdicties steunen het museum. Dankzij de steun van de Federatie Wallonië-Brussel, de Stad Brussel, de Vrienden van het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij, en andere sponsors kan het museum zijn rijk erfgoed bestuderen en bewaren. Het organiseert ook thematische en tijdelijke tentoonstellingen die samen met de permanente collectie kunnen worden bezocht.

Het museum neemt geregeld deel aan grote culturele evenementen georganiseerd door de stad en de gewesten van het land.

Het studiecentrum

Als wetenschappelijke instelling heeft het museum een rijke collectie die het bestudeert, catalogiseert en conserveert. Het verwelkomt ook studenten, onderzoekers, historici, kunsthistorici, sociologen en filosofen die de Vrijmetselarij, haar gedachtengoed, de symbolen en haar patrimonium bestuderen.

In de gebouwen is ook het CEDOM-MADOC gevestigd, het Studie- en Documentatiecentrum van de Vrijmetselarij in België. Deze instelling bewaart historische archieven en bezit een bijzondere bibliotheek. Het is toegankelijk voor iedereen: vrijmetselaars van alle obediënties, wetenschappers, onderzoekers en mensen die hun kennis over het onderwerp willen verdiepen. Het programmeert ook activiteiten over de geschiedenis van de vrijmetselarij in België.

In het kader van zijn wetenschappelijke missie is het museum lid van AMMLA (Association of Masonic Museums Libraries Archives of Europe) en werkt het samen met andere museale instanties zoals het ICOM (International Council of Museums).

Onze Vrienden

Het doel van de Vrienden van het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij is het museum te steunen, bij te dragen tot zijn bekendheid en te helpen om de Vrijmetselarij voor iedereen te verhelderen.

De Vrienden van het Museum verenigen vrijmetselaars en niet-vrijmetselaars. Zij organiseren concerten, conferenties en diverse culturele activiteiten ter plaatse of in de tempels.